Verschillen tussen mannen en vrouwen
Toch is de andropauze niet helemaal te vergelijken met de overgang van de vrouw. Bij de vrouw daalt de productie van vrouwelijke hormonen tijdens de overgang in een periode van enkele jaren van hoog naar zeer laag. Hoewel het geslachtshormoon testosteron bij mannen ook daalt, gebeurt dit veel geleidelijker over vaak tientallen jaren. En bovendien krijgt niet elke man er last van. Een ander verschil is dat een deel van de mannen ook op oudere leeftijd een testosterongehalte heeft van een jonge vent en dat ze tot op zeer hoge leeftijd nog kinderen kunnen verwekken, terwijl alle vrouwen na de menopauze onvruchtbaar zijn.
Risico 's
Overgewicht
Mannen met overgewicht en vooral mannen met een flinke buik lopen meer risico op overgangsklachten. Dat heeft te maken met de aard van het buikvet, ook wel visceraal vet genoemd. Dit vet is hormonaal actief, waarbij testosteron wordt omgezet in het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Onder invloed van dat oestrogeen gaat de productie van testosteron nog meer omlaag, waardoor het probleem verergert. Dikbuikige mannen lopen nog meer risico’s. Buikvet veroorzaakt namelijk ook een hoge bloeddruk, hoog cholesterol en diabetes, wat het risico op hart- en vaatziekten vergroot. En ze hebben drie keer zo vaak een gebrek aan testosteron. In de groep mannen met suikerziekte heeft zelfs 40 procent een tekort.
Behandeling van hormoongevoelige kanker
Ook tijdens de behandeling van hormoongevoelige kanker met hormoontherapie, zoals borstkanker of prostaatkanker, kunnen mannen last krijgen van overgangsklachten. Tijdens hormoontherapie wordt de aanmaak van testosteron stilgelegd.
Overgangsklachten bij de man:
- Verminderde vitaliteit, lusteloosheid
- Afname van libido of lustgevoelens
- Erectieproblemen
- Vermindering van spierkracht
- Meer buikvet
- Depressieklachten
- Stemmingswisselingen
- Slaapstoornissen
- Bloedarmoede
- Botontkalking
- Vermindering van de lichaamsbeharing
- Opvliegers
Psychische klachten
Net zoals bij vrouwen hebben die lichamelijke klachten bij mannen vaak ook een psychische component. Tussen de 45 en 55 jaar gebeurt er veel: ouders worden ouder en misschien zorgbehoevend, kinderen worden groot en gaan uit huis, de relatie met de partner verandert, je raakt uitgekeken op je baan.
Mannen kunnen tijdens deze levensfase worstelen met gevoelens van onrust, stress en/of depressie. Klachten die vaak niet als zodanig erkend worden, maar die een sterk nadelige invloed op de kwaliteit van leven hebben. Dat hoeft helemaal niet zo te zijn, want er is vaak wat aan de klachten te doen. Een afspraak met de huisarts is daarvoor een goede eerste stap. Die kan de klachten in perspectief plaatsen en, indien nodig, doorverwijzen naar een medisch specialist zoals een uroloog, seksuoloog, endocrinoloog (hormoonspecialist) of psycholoog.
Wanneer moet je naar de huisarts?
De klachten die mannen in deze levensfase hebben, horen bij het ouder worden, maar soms kan er meer aan de hand zijn en moet je hulp zoeken. Een goede vuistregel daarbij: ga bij een plotselinge vermindering van je libido (zin in seks) en kwaliteit van de ochtenderectie, én bij algehele futloosheid naar de huisarts. Een bezoek aan de huisarts kan duidelijkheid verschaffen door middel van bloedonderzoek en daarnaast zal de huisarts, als dat nodig is, ook een lichamelijk onderzoek doen. Hierbij wordt onder meer gelet op het gewicht van de man, de omvang van zijn taille en zijn bloeddruk. Ook wordt gekeken naar het volume van de spierontwikkeling, lichaamsbeharing en testikels. Wanneer nodig wordt er doorverwezen naar een uroloog, seksuoloog, endocrinoloog of psycholoog.
Een gezondere levensstijl kan mannelijke 'overgangsklachten' verminderen
"Wat we wél weten, is dat een gezondere leefstijl de klachten die bij het ouder worden horen positief kan beïnvloeden: afvallen als je overgewicht hebt, gezonder eten, regelmatig en meer bewegen, niet roken, oppassen met alcohol, geestelijk en sociaal actief blijven. Daardoor kan depressie verminderen, ben je minder moe, voel je je fitter, verbetert je zelfbeeld, krijg je weer meer zin in seks et cetera."