Ruim zes jaar geleden ben ik met Vuurvrouw gestart, nadat ik zelf door een operatie plotseling in de overgang kwam. Daardoor had ik vreselijk veel last van overgangsklachten, angst- en paniekaanvallen, slapeloosheid en wel vijftig opvliegers per dag! Als alleenstaand moeder, met een eigen bedrijf, was dat een hele klus.

Uit al die opvliegers is trouwens de naam Vuurvrouw ontstaan. Om de opvliegers te hanteren had ik een mantra bedacht, bij elke opvlieger zei ik in mezelf “ik sta in vuur en vlam voor mijn leven”. Dat is uiteindelijk Vuurvrouw geworden.

Inmiddels zijn met meer dan 15.000 vrouwen en zetten we ons dagelijks in voor meer informatie, een betere zorg en het doorbreken van het taboe. We zitten daarvoor aan tafel met politiek, maatschappelijke organisaties en werkgevers. We zijn lid van de Patiëntenfederatie Nederland. 

1. Hoe ervaart de Nederlandse vrouw de overgang gemiddeld?

Je start meteen met een lastige vraag! Gemiddelde vrouwen zijn er denk ik eigenlijk niet. Ik denk wel dat je kunt zeggen dat de Nederlandse vrouwen over het algemeen “stoer” zijn. We houden niet zo van klagen en zetten graag onze schouders ergens onder. Dat betekent ook dat minder dan 10% van de Nederlandse vrouwen die last hebben van overgangsklachten behandeling krijgt. Ten opzichte van rond 20% in bijvoorbeeld Frankrijk en de Scandinavische landen.

Dat stoere kan daarmee ook een valkuil zijn. Want tijdens de overgang gebeurt er veel in je lijf en daar kun je behoorlijk last van hebben. Lichamelijk met een heel scala aan klachten, zoals opvliegers, nachtzweten, vermoeidheid, spier- en gewrichtspijnen, hoofdpijn, spijsverteringsklachten en hartkloppingen. Maar ook mentaal. Zo kun je je bijvoorbeeld gespannen of angstig voelen. Of last krijgen van onzekerheid, wisselende stemmingen en geheugenproblemen. Genoeg om je uit het lood te slaan.
De overgang is niet voor niets een periode om een nieuwe balans te vinden.

We hebben allemaal een bordje (draagkracht) waar we al onze rollen en taken op leggen (draaglast). Als echtgenote, moeder en dochter. Als werknemer en collega. Gedurende de overgang is het belangrijk je te realiseren dat dat bordje gewoon wat kleiner is door alles wat er in je lijf gebeurt. Daardoor kun je tijdelijk wat minder aan. Het is belangrijk om juist in deze periode lief te zijn voor jezelf en nog beter dan anders je grenzen aan te geven en op tijd om hulp te vragen. Want er is echt wat aan te doen!

2. Welke mogelijkheden hebben werkgevers om hun vrouwelijke medewerkers in de overgang te ondersteunen?

Het belangrijkste, merken wij, is dat er meer kennis is over de overgang. Niet alleen bij ons als vrouwen, maar ook bij onze leidinggevenden en bij de bedrijfsartsen. Door meer kennis, zorg je voor meer herkenning en dat is al een belangrijke eerste stap. Wat ook helpt is dat je als organisatie het thema overgang opneemt in een bredere vitaliteits- en inclusiviteitsagenda. Door vanuit deze agenda, regelmatig aandacht te besteden aan de overgang doorbreek je het taboe. 

Met deze aanpak help je vrouwen gezond te blijven werken gedurende deze levensfase.

3. Noem eens een organisatie die veel voor deze doelgroep doet en wat doen zij dan?

De Rijksoverheid neemt hierin in Nederland vind ik wel de voorbeeldrol. Met de kennisbank InOvergang.nl die wij in opdracht van BZK en met een subsidie van het A+O fonds hebben ontwikkeld. Maar ook met het steunen van allerlei initiatieven voor workshops, themaweken en dergelijke. Een heel goede zaak. 

Daarnaast zien we ook dat een aantal grote gemeentes de overgang op de kaart zetten, zoals Amsterdam en Den Haag. Een van de pioniers hierin is Gert-Jan Aleman, HR-manager (Arbo Centrum) / Vitality manager van de Gemeente Den Haag. Hij loopt al jaren voorop om binnen zijn organisatie, maar ook daarbuiten, het belang van meer kennis en meer aandacht voor de overgang op de werkvloer over het voetlicht te brengen. 

4. Waarom is het zo belangrijk dat er aandacht is voor dit onderwerp?

Steeds meer vrouwen werken tijdens de overgangsleeftijd. Dit willen we als maatschappij ook. Het is belangrijk om onze economische onafhankelijkheid te behouden. Dan is het ook belangrijk dat je vrouwen in staat stelt om gezond te blijven werken! 

Verder praten we in Nederland vaak over het “glazen plafond”, als een onzichtbare barrière waardoor vrouwen minder op topposities komen In bestuur en bedrijfsleven. Persoonlijk vraag ik me wel eens af, of er niet meer sprake is van het “moeras van de overgang”. Want juist in deze cruciale fase van het leven, waarin je carrière maximaal tot bloei komt, zien we dat vrouwen kiezen voor een lagere functie, minder uren werken of zelfs helemaal stoppen. Dat is jammer, want we verliezen daarmee aansluiting op een enorme potentie vrouwenpower.

Stichting Vuurvrouw is dé belangenorganisatie voor vrouwen in de overgang. Met meer dan 15.000 betrokken vrouwen zetten we ons dagelijks in voor meer informatie, een betere zorg en doorbreken we het taboe. We zitten daarvoor aan tafel met politiek, maatschappelijke organisaties en werkgevers. We zijn lid van de Patiëntenfederatie Nederland. Stichting Vuurvrouw is de belangenorganisatie voor vrouwen in de overgang. Met meer dan Stichting Vuurvrouw heeft op verzoek van BZK en met een subsidie van het A+O fonds Rijk een kennisbank ontwikkeld. Deze kennisbank, InOvergang.nl, is voor alle werknemers van de Rijksoverheid die meer willen weten over de overgang.