Te veel vrouwen in de westerse wereld hebben hormonale klachten. Maar wist je dat in bepaalde delen van de wereld deze hormonale klachten niet voor komen. We denken dan aan de bekende Blue Zones en delen van Afrika, waar mensen nog traditioneel leven.

Wat zijn hormonen en hoe werken ze?

Het woord ‘hormoon’ komt van het Griekse woord ‘hormao’, wat ‘in beweging zetten’ betekent. En dat is ook precies wat hormonen doen; ze geven onze cellen allerlei opdrachten. Ze beïnvloeden je stemming, je gewicht, je vruchtbaarheid, je spijsvertering, bloeddruk en nog veel meer. 

Je kunt je afvragen wat er niét in je lichaam door hormonen wordt beïnvloed

Hormonen werken allemaal samen en als de een uit balans raakt compenseert een ander hormoon dit weer. Vandaar dat het een hele klus is om de juiste balans te vinden.

Hormonen worden aangemaakt in een aantal hormoonklieren in ons lichaam; in de schildklier, de alvleesklier, geslachtsorganen en bijnieren. Deze klieren geven de hormonen aan het bloed af, zodat ze elders in je lichaam hun werk kunnen doen. Het is echt belangrijk dat er niet te veel hormonen en niet te weinig hormonen in je bloed circuleren. Gelukkig bevindt zich in onze hersenen een centrale regelkamer voor onze hormonenproductie. Deze centrale regelkamer bestaat uit de hypothalamus en de hypofyse. Dit zijn twee belangrijke hormoonklieren die de hormoonproductie kunnen stimuleren of juist afremmen. 

Is bijvoorbeeld de hoeveelheid stresshormoon in het bloed te laag? Dan signaleert de hypothalamus dat en zal die de hypofyse aansporen om een stimulerend hormoon naar de bijnier te sturen, die de bijnier weer aanzet tot het produceren van het stresshormoon. Registreert de hypothalamus dat er vervolgens weer voldoende stresshormoon in het bloed is? Dan vraagt hij aan de hypofyse om een remmend hormoon naar de bijnier te sturen, die dan stopt met de productie van het stresshormoon. Dit geldt voor ieder hormoon en is het op peil houden van je hormoonspiegel een voortdurend proces.

Zodra hormonen niet meer nodig zijn, worden ze in je lever afgebroken. Er ontstaan dan afbraakstoffen, deze verlaten je lichaam via je darmen of de nieren. Deze organen hebben een hele belangrijke functie voor het behouden van balans in je hormoonhuishouding.

Hoe weten hormonen naar welke cel ze moeten gaan? Alle cellen hebben receptoren aan de buitenkant en hormonen hebben allemaal een eigen sleutel, die past op een bepaald slot (receptor). Als een hormoon op die manier ‘de deur’ van de cel opent, kan het hormoon zijn opdracht aan de cel geven, die vervult vervolgens de taak. Al je hormonen functioneren in een ritme met elkaar, dat zorgt voor een goed functionerend lichaam. Er zijn allerlei factoren die het ritme kunnen verstoren. Denk dan aan te veel stress, geen goede spijsvertering, insulineresistentie, (te) veel oestrogeen in het lichaam ten opzichte van progesteron (oestrogeendominantie).

Ons vrouwenlichaam is uniek en krachtig, maar heeft een gevoelige hormoonhuishouding die ontregeld kan raken. Onze organen gaan protesteren op het moment dat onze hormonen niet goed of anders dan normaal functioneren. Dit merk je rondom de eisprong, de menstruatie, na de bevalling of tijdens de overgang. Dan ervaren wij klachten. Niet gek dus, dat tijdens veranderingen in het hormoonstelsel (puberteit, zwangerschap en overgang) klachten ontstaan.

Overgang

De overgang is de levensfase waarbij je van een vruchtbare naar een onvruchtbare periode gaat. De hormonen in het lichaam van de vrouw moeten in deze periode een nieuw evenwicht zoeken. Tijdens  de overgang verandert je lichaam. De eierstokken gaan met horten en stoten minder van het hormoon oestrogeen produceren. Deze sterk wisselende oestrogenspiegel in combinatie met een dalende progesteronspiegel leiden bij veel vrouwen tot de bekende en onbekende overgangsklachten.

Leer zelf de baas te blijven over je hormonale schommelingen

·      Zorg dat de spijsvertering op orde is;

Eet veel groene groenten. Stoom je groenten of kook ze even kort. Eet je groeten altijd vers. Eet ook eens gefermenteerde voeding, zoals zuurkool, zuurdesem. Beperkt alcohol, koffie en groene thee. Varieer voor een optimaal gezond resultaat. Je lichaam ervaart ongezonde voeding als stress!

·      Eet goede vetten;

Eet vetten om vetten te verliezen. Sommige verzadigde vetten helpen om vet te verbranden, en dan ook nog eens vooral het ongezonde buikvet! Goede vetten zorgen voor; verzadiging, meer vetverbranding, het remmen van ontstekingen en de aanmaak van hormonen.

·      Zorg dat je bloedsuiker niet te hoog oploopt;

Eiwit- en vetrijke recepten zorgen ervoor dat je bloedsuikerspiegek stabiel blijft en je veel meer verzadigd bent. Laat al die bewerkte voedingsmiddelen in het schap liggen. Vermijd light-producten. Drink geen pure vruchtensappen, het zijn suikerbommetjes. 

·      Beweeg veel en train regelmatig;

Beweeg zoveel mogelijk, maar put jezelf niet uit. Lekker wandelen, fietsen, yoga, dansen. Je krijgt er energie van. Zeker omdat veel vrouwen met hormonale klachten erg vermoeid kunnen zijn, is gaan bewegen/ sporten soms een lastige stap. Maar toch moet deze stap wel een belangrijke rol gaan spelen om je hormonen weer te herstellen.

·      Stressbeheersing;

Stress is de allergrootste boosdoener voor onze hormoonbalans. Alle reden dus om goed met stress om te gaan. Het gaat mis als je last krijgt van chronische stress, want dan blijft je cortisolniveau te lang te hoog, met als gevolg dat je niet lekker slaapt en overdag moe bent. Dus ga bewegen, ontspannen, goed slapen en gezond eten.