Het verhaal van Ellen
“Vannacht was het weer zover. Badend in het zweet word ik wakker. Mijn shirt en beddengoed zijn kletsnat. Ik gooi mijn dekens af om de hitte kwijt te raken, maar al gauw ril ik van de kou en zou het liefst de dekens optrekken. Deze zijn nat. Moe en een beetje geïrriteerd trek ik een schoon shirt aan en leg een schoon laken op. Ja, zo slim ben ik al. Het is niet te doen om midden in de nacht je hele dekbed overtrek af te halen en opnieuw op te maken. Tegenwoordig heb ik heel ouderwets weer een laken op bed liggen en hierop het dekbed. Een enkel dekbed van katoen natuurlijk, want een synthetisch dekbed is écht niet meer te doen. Ik voel me de hele nacht koortsig. Op de matras ligt tegenwoordig een badlaken, maat XXL, zodat ik het in kan stoppen.
Eigenlijk is het van de ene op de andere dag begonnen. Zonder aankondiging. Ik kon altijd prima doorslapen en werd uitgerust wakker. Maar nu ben ik s ’ochtends doodmoe en dan moet ik de dag nog beginnen. Overdag gaat het best oké met de hitte, behalve als ik op het werk niet alles af krijg en onder druk kom te staan, dan drink ik veel koffie of cola. Ik weet inmiddels uit eigen ervaring dat die hitteaanvallen daar erger van worden, maar ja, ik hoef toch zeker niet alles te laten. Ook wanneer ik na zo’n stress dag uitgeput thuis kom en mezelf trakteer op een wijntje, dan krijg ik meer last van hitte, vooral in de nacht. Ik weet het wel, ik voel het ook. Toch blijft het moeilijk te geloven dat koffie, cola of wijn zo’n grote invloed hebben op mijn nachtelijke transpiratie aanvallen en daardoor ook op mijn nachtrust. Bovendien voel ik me juist beter door de koffie en dat wijntje.
Mijn vriendinnen hebben nergens last van en vinden dat ik overdrijf. Mijn huisarts zegt dat het erbij hoort en dat ik er doorheen moet, dat het vanzelf weer over gaat. Maar wanneer is het dan over? Ik blijf met veel vragen zitten en voel me onrustig en gejaagd. Mijn stemming is héél wisselend en heb geen zin meer om veel te ondernemen. Ik ben altijd moe en mijn libido staat op nul. Ik moet er niet aan denken, veel te veel gedoe allemaal. Mijn partner begrijpt mij niet. Maar kan ik dat wel van hem vragen, dat begrip. Ik begrijp er zelf niets van”.
Dit is één van de vele verhalen die ik tegenkom in mijn praktijk. Nachtelijke transpiratie kent veel varianten en extremen. Van af en toe je deken op en af doen tot badend in het zweet wakker worden. De één heeft het een beetje warm en de ander krijgt te maken met een natte pyjama en een klam bed. Het heeft een behoorlijke impact op je leven. Maar waarom is het zo extreem tijdens de overgang? Transpireren of wel zweten is een normale functie van je huid. Door te transpireren wordt de temperatuur van je lichaam op het juiste niveau gehouden en afvalstoffen worden door zweten uitgescheiden. Een mens produceert per etmaal tussen de 100 en 8000 ml zweet. Afhankelijk van de omstandigheden, zoals bijvoorbeeld zonnig en warm weer of lichamelijke inspanning, ga je meer of minder zweten. Tijdens de overgang kan het proces van transpireren verstoord raken omdat het temperatuurcentrum in je hersenen gevoelig is voor het wisselen van je hormoonspiegels. Hierdoor ga je meer zweten. Anders uitgelegd, door een plotselinge daling van je vrouwelijk hormoon oestrogeen, ontstaat er een disbalans in je hormoonhuishouding. Je lichaam raakt van slag en probeert dit corrigeren met extra transpireren. Dit transpireren is dus een reactie van het lichaam op je hormonen. Hierdoor ontstaat een gevoel van onrust en gejaagdheid. Je thermostaat gaat bijdraaien en het lichaam krijgt de indruk dat het (te) warm is. Het wil zijn warmte kwijt en zet de bloedvaten open waardoor je meer gaat zweten. Veel vrouwen ervaren dit als een koortspiek, ofwel een opvlieger. Deze hitte piek duurt gemiddeld maar 2 – 3 minuten, maar je kunt er wel drijfnat van zijn. Vaak wordt dit gevoel dan afgesloten met een koude rilling, de thermostaat is weer in evenwicht en het overmatig zweten houdt op. Bij de een komt het ‘wel eens voor’, bij de ander wel tien keer per nacht.
Wat kun je eraan doen?
Eigenlijk zijn de zweetaanvallen onschuldig, maar heel vervelend en enorm vermoeiend. Gelukkig is er van alles aan te doen om de nachtelijk transpiratie te verminderen of zelfs tot een minimum te beperken.
Dat kan met een goede voorlichting over wat je vooral wel en niet zou moeten doen in deze periode. Denk hierbij onder andere aan je leefstijl aanpassen; leren over de juiste voeding in deze overgangsperiode; weten welke vorm van beweging het best past bij jou en je klachten. In overleg met de huisarts kan er gekozen worden voor hormoontherapie en er ook zijn er supplementen met fyto-oestrogenen en vitamine en mineralen die ondersteuning kunnen bieden. Tegenwoordig zijn deze supplementen helemaal afgestemd op de vrouw in de overgang. Blijf er dus niet mee lopen, er is goed iets aan te doen!